’the sublime’. ik dacht: in het historisch perspectief wringt me iets – de mens blijft constant – zelfs tot in het ‘industrial sublime’ waar de beelden van edward burtynsky een klassiek voorbeeld zijn. wat is dat toch? wat klopt er voor mij niet?
wat voor mij niet klopt – en dit is puur persoonlijk, ik claim geen universele waarheden te verkondigen! – kreeg ik tenslotte verbeeld door het idee dat in heel die geschiedenis van ’the sublime’ wij – de mens – altijd nog onderscheiden blijven van het sublieme. we worden overdonderd, zijn bevreesd door het onmetelijke schone, maar staan feitelijk altijd ‘los’ en behouden onze, ook individuele, gesloten fysieke entiteit ten opzichte van het sublieme.
terwijl ik verder zocht, kwam ik via slavoj žižek bij lacan terecht. en ineens had ik een sleutel. niet wij zijn losstaand van ervaringen ten opzichte van het sublieme, maar wij zijn sublieme wezens. in ons bestaat het sublieme en wij handelen en maken en doe vanuit onszelf ‘subliem’, zowel ongrijpbaar mooi en groots als onmetelijk beangstigend. wij zijn ‘sublime’. daarin klopt voor mij ook ineens onze zoektocht naar god of goden, de moraal, de waarden, de taboes, alles, alles…
dit is voor mij een onuitputtelijke bron voor inspiratie. dit is het meest intieme, persoonlijke, gevaarlijke, grootse, sociaal, ideale, fysieke, kortom alles omvattende idee. dit is mijn motor om uiteenlopende beelden te maken – alles vanuit dit thema.
ons zijn de uiteindelijke angst voor absolute leegte (die wij zijn!), wij niet-zijn, ontkenning, oplossing ‘mens’, ‘cogito-ergo-sum-maar-hoe-dan’ – dat heeft lacan volgens mij psycho-filosofisch aangepakt en wel zo, dat ik daar als kunstenaar mijn redenen vond om beelden te scheppen.
“the sublime.” i thought: within the historical perspective something unsettles me—the human remains constant—even within the industrial sublime, where the works of edward burtynsky serve as a paradigmatic example. what is it? what does not align for me?
what does not align—and this is purely personal, i claim no universal truth—was finally revealed to me through the notion that throughout the entire history of “the sublime,” we—human beings—remain always distinguished from it. we are overwhelmed, we tremble before the immeasurably beautiful, yet in fact we stand apart, preserving our own, individual, enclosed physical entity in relation to the sublime.
as i pursued this further, i arrived, via slavoj žižek, at lacan. and suddenly i discovered a key. it is not that we stand apart from experiences of the sublime, but rather that we are sublime beings. the sublime resides within us, and we act, create, and perform from within our own sublimity—at once ineffably beautiful and vast, yet immeasurably terrifying. we are the sublime. and in this i also recognized our search for god or gods, for morality, for values, for taboos—everything, …, everything…
this is for me an inexhaustible source of inspiration. it is the most intimate, personal, perilous, exalted, social, ideal, physical—in short, all-encompassing—idea. it is my engine for creating diverse images, all drawn from this theme.
ours is the ultimate fear of absolute nothingness (which we ourselves are), our non-being, negation, dissolution, “human,” “cogito-ergo-sum-but-how.” lacan, i believe, approached this psycho-philosophically in a manner that revealed to me, as an artist, the necessity—and inevitability—of creating images.
